【台語世界／錄音】一張舊相片

文、錄音／ A-ka（國小退休老師）
時間teh 行，伊ê kha步tiām靜無聲，tī不知不覺當中，已經一冬過一冬。
早前，手機仔無親像chit-má chiah時行，人人lóng有一支手機仔。好佳哉！Hit陣咱有hip相機，會使用一張koh一張ê相片，紀錄生活中ê ta̍p-ta̍p滴滴，kā咱一生中上寶貴ê畫面完全保留- -落-來。便若有閒，我tio̍h會掀開相簿，看hia ê舊相片。往事會一幕一幕，親像海湧仝款，一湧koh一湧，lóng是阮頭殼內底上難忘ê記持。
其中有一張相片，是我上珍惜- -ê。相片內底有兩ê人，其中一ê是猶koh teh讀冊、面仔生做膨皮膨皮ê我。有一位親切慈祥ê序大人，khiā tī阮ê身軀邊，用伊厚厚溫暖ê手kā阮牽牢leh。伊，tio̍h是我ê阿媽。Chit張相片是阮兩人做伙hip ê最後一張。
見若看tio̍h chit張相片，tio̍h會想起阿媽在生ê時，對我ê照顧kap疼惜。kap阿媽同齊生活ê每一kang，lóng是阮上快樂ê日子。但是現此時，只chhun chit張反黃ê舊相片，hō͘ 阮心酸目箍紅，真想beh知影：「阿媽！你tī另外一ê世界過了好- -無？」
因為爸母 ê khang-khòe真無閒，我是阿媽io大漢- -ê，所以，我kap阿媽ê感情特別好。阿媽真gâu講古，koh會教阮唱囝仔歌，o-ló我ê歌聲上好聽。人講：「阿媽看孫是ta̍k項好，乖mā古錐、歹mā古錐！」Ta̍k-pái，我無聽話惹阿爸受氣，阿爸gia̍h箠仔beh kā我修理ê時，阿媽tio̍h會tī邊仔唸講：「大格雞慢啼，用講- -ê tio̍h好，m̄通kā phah。」阿爸tio̍h kòng袂落- -去ah。
阿媽mā定定chhōa我去散步，koh會順sòa去𥴊仔店，買真chē糖含仔hō͘ 我食。糖仔kâm tī chhùi內會ta̍uh-ta̍uh-á溶去，he甜but-but ê好滋味，hō͘ 阮歡喜心花開，沿路行 koh沿路跳舞。阿媽看kah笑微微，問我講：「乖孫- -ê！糖含仔敢好食？」我kui-chhùi lóng是糖仔，bē得通kā阿媽應一聲，kan-ta直直tìm頭，阿媽會kā我ê頭殼摸摸so-so leh，才koh牽我ê手慢慢仔行轉去厝- -裡。
有時陣，阿母會kā我提醒講：「你有蛀齒，bē使koh食糖仔。」M̄-kú，我若kā阿媽sai-nai- -一-下，阿媽猶是會chhōa我去買，koh叫我m̄通kā阿母講。「偷食糖仔」sòa成做阮祖孫仔兩人才知影ê小祕密。
回想過去ê情景，是hiah-ni̍h仔清楚，親像昨昏才發生過仝款。我若數念阿媽ê時，tio̍h會提出chit張相片金金看。真感謝阿媽ê疼痛，hō͘ 我tī愛ê環境中大漢，chit張照片tio̍h是上好ê證明。阿媽對我ê愛，阮會永遠khǹg tī心肝內，mā希望後世人，我會當koh做你ê乖孫仔，hō͘ 你惜命命！
台灣字（白話字）版
Chi̍t Tiuⁿ Kū Siòng-phìⁿ
Sî-kan teh kiâⁿ, i ê kha-pō͘ tiām-chēng bô siaⁿ, tī put-ti put-kak tang-tiong, í-keng chi̍t tang kòe chi̍t tang.
Chá-chêng, chhiú-ki-á bô chhin-chhiūⁿ chit-má chiah sî-kiâⁿ, lâng-lâng lóng ū chi̍t ki chhiú-ki-á. Hó-ka-chài, hit-chūn lán ū hip-siòng-ki, ē-sái iōng chi̍t tiuⁿ koh chi̍t tiuⁿ ê siòng-phìⁿ kì-lo̍k seng-oa̍h-tiong ê ta̍p-ta̍p-tih-tih, kā lán it-seng-tiong siōng pó-kùi ê ōe-bīn oân-choân pó-liû- -lo̍h-lâi. Piān-nā ū-êng, góa tio̍h ē hian-khui siòng-phō͘, khòaⁿ hia ê kū siòng-phìⁿ. Óng-sū ē chi̍t bō͘ chi̍t bō͘, chhin-chhiūⁿ hái-éng kâng-khoán, chi̍t éng koh chi̍t éng, lóng-sī gún thâu-khak lāi-té siōng lân-bōng ê kì-tî.
Kî-tiong ū chi̍t tiuⁿ siòng-phìⁿ, sī góa siōng tin-sioh- -ê. Siòng-phìⁿ lāi-té ū nn̄g ê lâng, kî-tiong chi̍t ê sī iáu koh teh tha̍k-chheh, bīn-á seⁿ chò phòng-phôe phòng-phôe ê góa. Ū chi̍t ūi chhin-chhiat chû-siông ê sī-tōa-lâng khiā tī gún ê sin-khu-piⁿ, iōng i kāu-kāu un-loán ê chhiú kā gún khan tiâu leh. I, tio̍h-sī góa ê a-má. Chit tiuⁿ siòng-phìⁿ sī gún nn̄g lâng chò-hóe hip ê chòe-āu chi̍t tiuⁿ.
Kiàn-nā khòaⁿ-tio̍h chit tiuⁿ siòng-phìⁿ, tio̍h ē siūⁿ-khí a-má chāi-seⁿ ê sî tùi góa ê chiàu-kò͘ kap thiàⁿ-sioh. Kap a-má tâng-chê seng-oa̍h ê múi chi̍t kang, lóng sī gún siōng khoài-lo̍k ê ji̍t-chí. Tān-sī hiān-chú-sî, chí chhun chit tiuⁿ hoán-n̂g ê kū siòng-phìⁿ, hō͘ gún sim-sng ba̍k-kho͘ âng. Chin siūⁿ beh chai-iáⁿ, “A-má, lí tī lēng-gōa chi̍t ê sè-kài kòe liáu hó- -bô?”
In-ūi pē-bú ê khang-khòe chin bô-êng, góa sī a-má io tōa-hàn- -ê. Só͘-í, góa kap a-má ê kám-chêng te̍k-pia̍t hó. A-má chin gâu kóng-kó͘, koh ē kà gún chhiùⁿ gín-á-koa, o-ló góa ê koa-siaⁿ siōng hó thiaⁿ. Lâng kóng, “A-má khòaⁿ sun sī ta̍k hāng hó. Koai mā kó͘-chui, pháiⁿ mā kó͘-chui!” Ta̍k-pái, góa bô thiaⁿ-ōe, jiá a-pah siū-khì. A-pah gia̍h chhôe-á beh kā góa siu-lí ê sî, a-má tio̍h ē tī piⁿ-á liām kóng, “Tōa-keh ke bān thî. Iōng kóng- -ê tio̍h hó, m̄-thang kā phah.” A-pah tio̍h kòng bē lo̍h- -khì ah.
A-má mā tiāⁿ-tiāⁿ chhōa góa khì sàn-pō͘. Koh ē sūn-sòa khì kám-á-tiàm bé chin chē thn̂g-kâm-á hō͘ góa chia̍h. Thn̂g-á kâm tī chhùi-lāi ē ta̍uh-ta̍uh-á iûⁿ- -khì, he tiⁿ-but-but ê hó chu-bī hō͘ gún hoaⁿ-hí sim-hoe-khui. Iân-lō͘ kiâⁿ koh iân-lō͘ thiàu-bú. A-má khòaⁿ kah chhiò-bi-bi, mn̄g góa kóng, “Koai-sun- -ê, thn̂g-kâm-á kám hó chia̍h?” Góa kui-chhùi lóng sī thn̂g-á, bē-tit-thang kā a-má ìn- -chi̍t-siaⁿ. Kan-ta ti̍t-ti̍t tìm-thâu. A-má ē kā góa ê thâu-khak bong-bong so-so leh, chiah koh khan góa ê chhiú bān-bān-á kiâⁿ tńg khì chhù- -ni̍h.
Ū-sî-chūn, a-bú ē kā góa thê-chhéⁿ kóng, “Lí ū chiù-khí, bē-sái koh chia̍h thn̂g-á.” M̄-kú, góa nā kā a-má sai-nai- -chi̍t-ē, a-má iáu-sī ē chhōa góa khì bé, koh kiò góa m̄-thang kā a-bú kóng. “Thau chia̍h thn̂g-á” sòa chiâⁿ-chò gún chó͘-sun-á nn̄g lâng chiah chai-iáⁿ ê sió pì-bi̍t.
Hôe-sióng kòe-khì ê chêng-kéng, sī hiah-ni̍h-á chheng-chhó, chhin-chhiūⁿ cha-hng chiah hoat-seng- -kòe kâng-khoán. Góa nā siàu-liām a-má ê sî, tio̍h ē the̍h chhut chit tiuⁿ siòng-phìⁿ kim-kim-khòaⁿ. Chin kám-siā a-má ê thiàⁿ-thàng, hō͘ gún tī ài ê khoân-kéng-tiong toā-hàn. Chit tiuⁿ siòng-phìⁿ tio̍h-sī siōng hó ê chèng-bêng. A-má tùi góa ê ài gún ē éng-oán khǹg tī sim-kuann-lāi. Mā hi-bāng āu-sì-lâng góa ē-tàng koh chò lí ê koai sun-á, hō͘ lí sioh-miā-miā!
讀hōo你聽