【台語世界／錄音】用台語文寫情詩—讀徐禎偵作品〈煙火煙花〉ê感想

〈煙火煙花〉
第一pha：
我phēng tī壁
看天頂ê七彩煙火
Póng póng póng
耳空內目睭底
規个人規个心
Tòeleh讚嘆

第二pha：
你phēng tī壁
影目ê穿插
勾魂ê眼神
唌弄過路ê每一个人
耳空內目睭底
規个人規个心
Tòe leh銷魂

第三pha：
我ê伊 彼个心適 趣味
聲聲句句想beh自由
緣投ê查埔人
感謝你 煙花
彼一暝tī伊門跤口ê守護
予我看清伊風流放蕩ê本性
感謝你 煙花
予我注目 予我感嘆
予我做一个幸運者

透過廖輝煌老師tī電話中kah徐禎偵熟似，真歡喜有這个機緣，來參與徐禎禎ê情詩創作。這是我頭一擺用心斟酌欣賞情詩。作品百百首，一首詩beh引起讀者注目，除了起手勢另外著是題目ê選擇，〈煙火煙花〉極品中ê「情詩情絲」予人讚嘆，用心看這首詩予人痴迷、顛狂。

Tī第一pha，看--起來平凡，其實是teh舖排精彩ê後路，「phēng tī壁 看天頂ê七彩煙火」，表面輕鬆、其實心情沉重，充滿對現實ê無奈；透過煙火ê聲音kah光影，滿足人ê心，飽足人ê靈，m̄-koh煙火好看時間無久長，這就是人世間ê甘酸苦澀。

Tī第二pha，一開始用「你phēng tī壁」kah「第一pha ê我...」做對應，「影目ê穿插，勾魂ê眼神，唌弄（siâⁿ-lāng）...，銷魂...」，看著chiah-ê字眼真正顯目，有夠唌--人，十足痟魂。記錄煙花世界ê點點滴滴，訴盡男女情感ê真真假假，煙火m̄是煙花、煙花m̄是煙火，kā煙火kah煙花kap做伙，chiâⁿ做這首詩ê題目，這就是台語ê媠，也妝thāⁿ詩作題目特別ê所在。

Tī第三pha，看著人ê本性，m̄管是查埔人抑是查某人，攏犯仝款ê錯誤。女人心目中ê男人，心適、趣味、緣投，因為你佮意致使in風流、放蕩。男人心目中ê女人，又是啥款？作者用煙花來代表第三者，實在真鬥搭；佳哉女主角會當轉換心思、改變意念，是幸運抑是不幸攏tī咱ê一念之間；最後我嘛beh用一首詩來回應，因為這就是人ê本性。

保安車站。圖／擷自維基百科，公有領域
〈等後一班火車〉／蘇晏德
Tī車路墘*火車頭（註）
一蕊紅色ê玫瑰花
Chha̍k thàng我ê目睭
根 予長閣厚ê靴管包--leh
枝 予短閣薄ê布am--leh
葉 予微微仔風吹thàng 三魂七魄
Chha̍k thàng我ê目睭

Tī保安火車頭
一蕊紅色ê玫瑰花
Kǹg thàng我ê鼻空
微微仔風 kā葉仔吹振動
微微仔風 短閣薄ê布強欲am bē-tiâu
微微仔風 花ê芳味吹thàng五臟六腑
Kǹg thàng過我ê鼻空

*註解：車路墘是保安ê舊地名

台灣字（白話字）版

Tē-it pha:
Góa phēng tī piah
Khòaⁿ thiⁿ-téng ê chhit-chhái ian-hóe
Póng póng póng
Hīⁿ-khang lāi ba̍k-chiu té
Kui-ê lâng kui-ê sim
Tòe leh chàn-thàn

Tē-jī pha:
Lí phēng tī piah
Iáⁿ-ba̍k ê chhēng-chhah
Kau-hûn ê gán-sîn
Siâⁿ-lāng kòe-lō͘ ê múi chi̍t-ê lâng
Hīⁿ-khang lāi ba̍k-chiu té
Kui-ê lâng kui-ê sim
Tòe leh siau-hûn

Tē-saⁿ pha:
Góa ê i hit-ê sim-sek chhù-bī
Siaⁿ-siaⁿ kù-kù siūⁿ beh chū-iû
Iân-tâu ê cha-po͘-lâng
Kám-siā lí~ian-hoe
Hit chi̍t-mê tī i mn̂g-kha-kháu ê siú-hō͘
Hō͘ góa khòaⁿ chheng i hong-liû hòng-tōng ê pún-sèng
Kám-siā lí~ian-hoe
Hō͘ góa chù-bo̍k hō͘ góa kám-thàn
Hō͘ góa chò chi̍t-ê hēng-ūn-chiá

Thàu-kòe Liāu Hui-hông lāu-su, tī tiān-ōe tiong kah Chhî, Cheng Cheng se̍k-sāi, chin hoaⁿ-hí ū chit-ē ki-iân, lâi chham-ú Chhî Cheng Cheng ê chêng-si chhòng-chok, che sī góa thâu-chi̍t-pái iōng-sim chim-chiok him-sióng chêng-si. Chok-phín pah-pah-chéng, chi̍t-siú si beh ín-khí tho̍k-chiá chù-bo̍k, tû-liáu khí-chhiú-sè lēng-gōa tio̍h-sī tê-bo̍k ê soán-te̍k, 「ian-hóe ian-hoe」ke̍k-phín tiong ê「chêng-si chêng-si情詩情絲」hō͘ lâng chàn-thàn, iōng-sim khòaⁿ chit-siú si hō͘ lâng chhi-bê tian-kông.

Tī tē-it pha, khòaⁿ--khí-lâi pêng-hoân, kî-si̍t teh pho͘-pâi cheng-chhái ê āu-lō͘. 「Phēng tī piah khòaⁿ thiⁿ-téng ê chhit-chhái ian-hóe」, piáu-bīn khin-sang, kî-si̍t sim-chêng tîm-tāng, chhiong-móa tùi hiān-si̍t ê bô-nāi. Thàu-kòe ian-hóe ê siaⁿ-im kah kng-iáⁿ, boán-chiok lâng ê sim, pá-chiok lâng ê lêng, m̄-koh ian-hóe hó khòaⁿ sî-kan bô kú-tn̂g, che chiū-sī jîn-sè-koan ê kam sng khó͘ siap.

Tī tē-jī pha, chi̍t khai-sí iōng「Lí phēng tī piah」kah「tē-it pha ê góa... 」chò tùi-èng, 「iáⁿ-ba̍k ê chhēng-chhah, kau-hûn ê gán-sîn, siâⁿ-lāng..., siau-hûn... 」. Khòaⁿ-tio̍h chiah-ê jī-gán chin-chiàⁿ hiáⁿ-ba̍k, ū-kàu siâⁿ--lâng, cha̍p-chiok siáu-hûn. Kì-lio̍k ian-hoe sè-kài ê tiám-tiám tih-tih, sò͘ chīn lâm-lú chêng-kám ê chin-chin ké-ké, ian-hóe m̄-sī ian-hoe, ian-hoe m̄-sī ian-hóe, kā ian-hóe kah ian-hoe kap chò-hóe, chiâⁿ-chò chit-siú si ê tê-bo̍k, che-sī Tâi-gí ê súi, iā chng-thāⁿ si-chok tê-bo̍k tek-pia̍t ê só͘-chāi.

Tī tē-saⁿ pha, khòaⁿ-tio̍h lâng ê pún-sèng, m̄-koán sī cha-po͘-lâng a̍h-sī cha-bó͘-lâng, lóng hoān kāng-khoán ê chhò-gō͘. Lú-jîn sim-bo̍k-tiong ê lâm-jîn, sim-sek, chhù-bī, iân-tâu, in-ūi lí kah-ì tì-sú in hong-liû, hòng-tōng. Lâm-jîn sim-bo̍k-tiong ê lú-jîn, iū-sī siáⁿ-khoán？ Chok-chiá iōng ian-hoe lâi tāi-piáu tē-saⁿ-chiá, si̍t-chāi chin tàu-tah. Ka-chài lú-chú-kak ē-tàng choán-ōaⁿ sim-su, kái-piàn ì-liām, sī hēng-ūn a̍h-sī put-hēng lóng tī it-liām chi-kan. Chòe-āu góa mā beh iōng chi̍t-siú si lâi hôe-èng, in-ūi che chiū-sī lâng ê pún-sèng.

Tán Āu-chi̍t-pang Hóe-chhia ／So͘, Iàn Tek

Tī Chhia-loo-kîⁿ* hóe-chhia-thâu（chù-kái）
Chi̍t-lúi âng-sek ê mûi-kùi-hoe
Chha̍k thàng góa ê ba̍k-chiu
Kin hō͘ tn̂g koh kāu ê hia-kóng pau--leh
Ki hō͘ té koh po̍h ê pò͘ am--leh
Hio̍h hō͘ bî-bî-á hong chhoe thàng sam-hûn chhit-phek
Chha̍k thàng góa ê ba̍k-chiu

Tī Pó-an hóe-chhia-thâu
Chi̍t-lúi âng-sek ê mûi-kùi-hoe
Kǹg thàng góa ê phīⁿ-khang
Bî-bî-á hong kā hio̍h chhoe tín-tāng
Bî-bî-á hong té koh po̍h ê pò͘ kiông-beh am bē-tiâu
Bî-bî-á hong hoe ê phang-bī chhoe-thàng ngó͘-chōng lio̍k-hú
Kǹg thàng-kòe góa ê phīⁿ-khang

*Chù-kái：Chhia-lō͘-kîⁿ sī Pó-an ê kū tē-miâ
讀hōo你聽：

文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。