【台語世界／錄音】呼籲少年pē母chham囡仔講台語

各位少年pē母逐家好。頭起先kā逐家表示敬意！Tī這个少子化chiah-ni̍h-á嚴重，生育率直直下降，真濟少年家m̄結婚、m̄生囝，甚至連談戀愛to嫌費氣ê年代。恁猶原願意生養囝兒，為建置一个幸福ê家庭付出心力。Kan-na這一點，tiō值得大大肯定kap呵咾！

比起家己ê pē母，恁這代tī相對安定kap富裕ê環境內底成長，得--著ê教育資源mā加khah豐富，應該算是非常幸運--ê。不而過因為受著錯誤、扭曲ê教育體制影響，恁soah變成獨尊華語、打壓本土母語上直接ê受害者！恁這沿ê少年pē母平常時kap人交談，差不多規喙lóng是華語lù-lù叫。真罕得用台灣話leh kap人phò-tāu kap盤撋！祖先傳--落來ê，母語寶貴ê喙舌，soah袂輸去hőng連根割斷hit一款！

看著這ê情形，心肝頭實在有夠艱苦！Koh-khah hō͘人擔憂--ê是，真濟少年pē母警覺性無夠。M̄-nā tī人來人去ê公共場所罕得用台語交談，就是chham家己ê囡仔，mā是lóng講華語！若是無意中tī啥物所在聽著少年朋友講一半句仔台語，lóng ē hō͘人感覺特別親切、特別歡喜！

大約40歲以下ê少年pē母台語講了無好、驚驚無siáⁿ敢講，抑是無siáⁿ愛講，是確確實實存在ê現象。任何人lóng m̄免掩崁！M̄-koh he是錯誤、離經ê時空背景所造成--ê。Bōe-tàng全然怪罪少年pē母！逐家lóng知影，母語是族群ê身份證，是咱人轉去心靈故鄉ê通關密語，koh-khah是族群歷史文化上重要ê載體。母語若失聲，族群tiō滅亡！台語是公認優雅珍貴ê母語，值得好好仔寶惜kap傳承。可惜因為長期遭受忽視，現在已經只賰氣絲仔niā-niā。若是無趕緊叫醒逐家ê母語意識，和齊來搶救，緊慢ē目睭金金看伊消失去！

這當今是強調國際化，mā注重本土化ê時代！咱tī追求國際化ê同時，特別愛加強發揮本土ê特色。按呢才有法度tī劇烈競爭ê國際社會，取得各領域ê優勢！台語文化滅絕ê危機已經非常迫切--ah。向望各位少年pē母ē-tàng用謙卑ê心、開闊ê腹腸，正確了解台語文ê媠，重新建立文化ê主體性kap自信心！

舊年（2018年）12月25立法院已經三讀通過國家語言發展法，kā台語正式定位做國家語言。2022年8月開始，台語mā tit-beh列做12年國教各階段ê部定課程。另外，聯合國正式宣布今年（2019年）是國際本土語言年。保護kap搶救本土語言，已經成做通世界全力拍拚ê課題！

Pē母是囡仔ê第一个老師，是囡仔一世人學習ê模範。對後一代ê影響非常大。呼籲所有有智慧ê少年pē母，人人對本身做起。Tī生活中khah捷chham囡仔講台語，hō͘台語文化ê香火，世世代代傳承--落去！

台灣字（白話字）版

Ho͘-io̍k siàu-liân pē-bú chham gín-á kóng Tâi-gí

Bûn, Lio̍k-im／Iûⁿ Chín-jū

Kok-uī siàu-liân pē-bú ta̍k-ke hó! Thâu-khí-seng kā ta̍k-ke piáu-sī kèng-ì! Tī chit-ê siáu-chú-hòa chiah-nī-á giâm-tiōng, seng-io̍k-lu̍t ti̍t-ti̍t hā-kàng, chin chē siàu-liân-ke m̄ kiat-hun, m̄ siⁿ-kiáⁿ, sīm-chì liân tâm loân-ài to hiâm hùi-khì ê nî-tāi, lín iu-goân goān-ì siⁿ-ióng kiáⁿ-jî, ūi kiàn-tì chi̍t-ê hēng-hok ê ka-têng hù-chhut sim-la̍t. Kan-na chit chi̍t-tiám, tio̍h ta̍t-tit tōa-tōa khéng-tēng kap o-ló!

Pí khí ka-kī ê pē-bú, lín chit-tāi tī siong-tùi an-tēng kap hù-jū ê khoân-kéng lāi-té sêng-tióng, tit-tio̍h ê kàu-io̍k chu-goân mā ke khah hong-hù, eng-kai sǹg-sī hui-siông hēng-ūn--ê. Put-jî-kò in-ūi siū-tio̍h chhò-ngō͘, niú-khiok ê kàu-io̍k thé-chè éng-hióng, lín soah piàn-sêng to̍k-chun Hôa-gí, táⁿ-ap pún-thó͘-bú-gí siōng ti̍t-chiap ê siū-hāi-chiá! Lín chit-iân ê siàu-liân pē-bú pêng-siông-sî kap lâng kau-tâm, chha-put-to kui-chhùi lóng sī Hôa-gí lù-lù kiò. Chin hán-tit iōng Tâi-oân-ōe leh kap lâng phò-tāu kap pôaⁿ-noá! Chó͘-sian thoân--lo̍h-lâi--ê bú-gí pó-kùi ê chhuì-chi̍h, soah bōe-su khì hőng liân-kun koah-tn̄g hit chi̍t-khoán!

Khòaⁿ-tio̍h chit-ê chêng-hêng, sim-koaⁿ-thâu si̍t-chāi ū-kàu kan-khó͘! Koh-khah hō͘ lâng tam-iu--ê sī, chin-chē siàu-liân pē-bú kéng-kak-sèng bô-kàu. M̄-nā tī lâng-lâi lâng-khì ê kong-kiōng-tiûⁿ-só͘ hán-tit iōng Tâi-gí kau-tâm, tio̍h-sī chham ka-kī ê gín-á, mā-sī lóng kóng Hôa-gí! Nā-sī bô-ì-tiong tī siáⁿ-mih só͘-chāi thiaⁿ-tio̍h siàu-liân pêng-iú kóng chi̍t-pòaⁿ-kù-á Tâi-gí, lóng ē hō͘ lâng kám-kak tie̍k-pia̍t chhin-chhiat, tie̍k-pia̍t hoaⁿ-hí!

Tāi-iok 40 hòe í-hā ê siàu-liân pē-bú Tâi-gí kóng liáu bô-hó, kiaⁿ-kiaⁿ bô siáⁿ káⁿ kóng, ia̍h-sī bô siáⁿ ài kóng, sī khak-khak-si̍t-si̍t chûn-chāi ê hiān-siōng. Jīm-hô lâng lóng m̄-bián am-khàm! M̄-koh he sī chhò-ngō͘ lī-keng ê sî-khong pōe-kéng só͘ chō-sêng--ê, bōe-tàng choân-jiân koài-chōe siàu-liân pē-bú! Ta̍k-ke lóng chai-iáⁿ, bú-gí sī cho̍k-kûn ê sin-hūn-chèng, sī lán-lâng tńg-khì sim-lêng kò͘-hiong ê thong-koan bi̍t-gí. Koh khah sī cho̍k-kûn le̍k-sú bûn-hoà siōng tiōng-iàu ê chài-thé. Bú-gí nā sit-siaⁿ, cho̍k-kûn tio̍h bia̍t-bông! Tâi-gí sī kong-jīn iu-ngá tin-kuì ê bú-gí, ta̍t-tit hó-hó-á pó-sioh kap thoân-sêng. Khó-sioh in-ūi tn̂g-kî cho-siū hut-sī, hiān-chāi í-keng chí chhun khùi-si-á niā-niā. Nā-sī bô kóaⁿ-kín kiò-chhíⁿ ta̍k-ke ê bú-gí ì-sek, hô-chê lâi chhiúⁿ-kiù, kín-bān ē ba̍k-chiu kim-kim khòaⁿ i siau-sit--khì!

Chit-tong-kim sī kiông-tiāu kok-chè-hòa, mā chù-tiōng pún-thó͘-hòa ê sî-tāi! Lán tī tui-kiû kok-chè-hòa ê tông-sî, te̍k-pia̍t ài ka-kiông hoat-hui pún-thó͘ ê te̍k-sek. Án-ne chiah ū-hoat-tō͘ tī ke̍k-lia̍t kēng-cheng ê kok-chè siā-hōe, chhú-tek kok léng-he̍k ê iu-sè! Tâi-gí bûn-hòa bia̍t-choa̍t ê gûi-ki í-keng hui-siông pek-chhiat--ah, ǹg-bāng kok-uī siàu-liân pē-bú ē-tàng iōng khiam-pi ê sim, khui-khoah ê pak-tn̂g, chèng-khak liáu-kái Tâi-gí-bûn ê súi, tiông-sin kiàn-li̍p bûn-hòa ê chú-thé-sèng kap chū-sìn-sim!

Kū-nî (2018 nî) 12 goe̍h 25 Li̍p-hoat-īⁿ í-keng sam-tho̍k thong-kè Kok-ka Gí-giân Hoat-tián-hoat, kā Tâi-gí chèng-sek tēng-ūi chò kok-ka gí-giân. 2022 nî 8 goe̍h khai-sí, Tâi-gí mā tih-beh lia̍t-chò 12 nî kok-kàu kok kai-tōaⁿ ê pō͘-tēng khò-thêng. Lēng-gōa, Liân-ha̍p-kok chèng-sek soan-pò͘ kin-nî (2019 nî) sī kok-chè pún-thó͘ gí-giân-nî. Pó-hō͘ kap chhiúⁿ-kiù pún-thó͘ gí-giân, í-keng chiâⁿ-chò thong-sè-kài choân-le̍k phah-piàⁿ ê khò-tê!

Pē-bú sī gín-á ê tē-it ê lāu-su, sī gín-á chi̍t-sì-lâng ha̍k-si̍p ê bô͘-hoān, tùi āu-chi̍t-tāi ê éng-hióng hui-siông tōa. Ho͘-io̍k só͘-ū ū tì-hūi ê siàu-liân pē-bú, lâng-lâng tùi pún-sin chò-khí. Tī seng-oa̍h tiong khah chia̍p chham gín-á kóng Tâi-gí, hō͘ Tâi-gí bûn-hòa ê hiuⁿ-hóe, sè-sè tāi-tāi thoân-sêng--lo̍h-khì!

讀hōo你聽：

文章屬作者個人意見，文責歸屬作者，本報提供意見交流平台，不代表本報立場。