【台語世界/錄音】種菜ê日子

自做囡仔ê時,我就足愛種東種西。彼時陣,阮兜無田園。我lóng用破水桶á-sī花坩來種花,mā bat種過薟椒仔。Tī彼ê功課壓力誠大ê年代,看花kah種花hō͘我ê心情會當放予較輕鬆leh

尾仔離開厝到外地讀冊,紲落去食頭路,結婚,生囝。一直到退休了後,才有時間kah心情做一寡仔休閒活動。拄好序大人有留一塊公園預定地,兄弟姊妹lóng無人欲做,我和阮翁就想講來共整理理leh。就按呢,阮開始過著種菜ê生活。

欲種菜進前,當然愛先kā彼塊地整理hō͘清氣。M̄過,真正是萬事起頭難。這塊地m̄若草仔發kah ōm-sà-sà,koh hō͘人偷倒真濟糞埽。阮先倩人kā草仔lu-lu leh才koh開始整地。彼時陣,逐工lóng抾一堆石頭、磚仔角、罐仔矸仔、suh-kóng、塑膠袋仔等等。開始掘塗ê時,mā定定掘著糞埽。我lóng會想講若會當掘著金仔角m̄知偌好leh!

好佳哉,粗重ê工課lóng是阮翁teh做。我負責抾糞埽、墊籽、搬栽、插椏。好朋友hō͘阮一台舊ê割草機,同事kap厝邊hō͘阮菜籽,koh有球友hō͘我豆頭。經過遮濟貴人ê幫助,koh加上家己ê拍拚,我ê菜園總算有淡薄仔收成。M̄過,我ê菜bái koh歹食。這時陣,我感覺作穡人真歹做。

經過一年外ê拍拚,木瓜kah弓蕉lóng開始leh開花ah,韭菜kap角豆mā有收成。上蓋歡喜ê是冬瓜khp金瓜lóng收一、二十粒。家己食袂去koh分hō͘厝邊頭尾kah親情五十,逐家lóng真歡喜。可惜落一陣大雨了後,in 就變bái去ah。古早人講「一粒米百粒汗」,「作穡人看天食飯」,真正一點仔都無m̄對。

種菜ê過程當中,拄著真濟問題,我會去圖書館借冊來看á-sī上網去chhōe資料。我感覺我學著真濟知識kah經驗,所以真有成就感。雖然逐日lóng做到大粒汗細粒汗,草仔永遠khau 袂了,m̄過,歡喜做甘願受。種菜ê日子真無閒mā誠thiám,但是會當食著家己種ê菜,感覺安心koh幸福。你有想欲試看覓無?歡迎lín來我ê菜園作伙拍拚。

台灣字(白話字)
Chèng-chhài ê Ji̍t-chí
Chū chò gín-á ê sî, góa tō chiok ài chèng-tang-chèng-sai. Hit sî-chūn, goán-tau bô chhân-hn̂g. Góa lóng iōng phòa chúi-tháng á-sī hoe-khaⁿ lâi chèng-hoe, mā bat chèng kòe hiam-chio-á. Tī hit-ê kong-khò ap-le̍k chiâⁿ tōa ê nî-tāi, khòaⁿ-hoe kap chèng-hoe hō͘ góa ê sim-chêng ē-tàng pàng hō͘ khah khin-sang leh.

Bóe-á lī-khui chhù kàu gōa-tē tha̍k-chheh. Sòa--lo̍h-khì chia̍h thâu-lō͘, kiat-hun, seⁿ-kiáⁿ. It-ti̍t kàu thè-hiu liáu-āu, chiah ū sî-kan kap sim-chiâⁿ chò chi̍t-koa-á hiu-hân oa̍h-tāng. Tú-hó sī-tōa-lâng ū lâu chi̍t tè kong-hn̂g ī-tēng-tē. Hiaⁿ-tī-chí-mōe lóng bô lâng beh chò. Góa hām gún ang tō siūⁿ kóng lâi kā cheng-lí-lí leh. Tō án-ne, goán khai-sí kòe tio̍h chèng-chhài ê seng-oa̍h.

Beh chèng-chhài chìn-chêng, tong-jiân ài seng kā hit tè tē cheng-lí hō͘ chheng-khì. M̄-koh, chin-chiàⁿ sī bān-sū khí-thâu lân. Chit tè tē m̄-nā chháu-á hoat kàu ōm-sà-sà, koh hō͘ lâng thau tò chin-chē pùn-sò. Goán seng chhiàⁿ lâng kā chháu-á lu-lu leh, chiah koh khai-sí chéng-tē. Hit sî-chūn, ta̍k-kang lóng khioh chi̍t-tui chio̍h-thâu, chng-á-kak, koàn-á kan-á, suh-kóng, sok-ka tē-á téng-téng. Khai-sí ku̍t-thô͘ ê sî, mā tiāⁿ-tiāⁿ ku̍t tio̍h pùn-sò. Góa lóng ē siūⁿ kóng nā ē-tàng ku̍t tio̍h kim-á-kak m̄-chai gōa-hó leh!

Hó-ka-chài, chho͘-tāng ê khang-khòe lóng-sī gún ang leh chò. Góa hū-chek khioh pùn-sò, tiām-chí, poaⁿ-chai, chhah-oe. Hó pêng-iú hō͘ goán chi̍t tâi kū-ê koah-chháu-ki. Tông-sū kah chhù-piⁿ hō͘ goán chhài-chí. Koh ū kiû-iú hō͘ góa tāu-thâu. Keng kòe chiah chē kùi-jîn ê pang-chō͘, koh ka siōng ka-kī ê phah-piàⁿ, góa ê chhài-hn̂g chóng sǹg ū tām-po̍h-á siu-sêng. M̄-koh, góa ê chhài bái koh pháiⁿ-chia̍h. Chit sî-chūn, góa kám-kak chò-sit-lâng chin pháiⁿ chò.

Keng-kòe chi̍t nî gōa ê phah-piàⁿ, bo̍k-koe kah keng-chio lóng khai-sí leh khui-hoe a, kú-chhài hām kak-tāu mā ū siu-sêng. Siōng kài hoaⁿ-hí ê sī tang-koe kah kim-koe lóng siu it jī cha̍p lia̍p. Ka-kī chia̍h bē khì koh pun hō͘ chhù-piⁿ thâu-bóe kap chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p. Ta̍k-ê lóng chin hoaⁿ-hí. Khó-sioh lo̍h chi̍t-chūn tōa-hō͘ liáu-āu, in tō piàn bái khì ah. Kó͘-chá-lâng kóng, “Chi̍t-lia̍p bí pah lia̍p kōaⁿ. Chò-sit-lâng khòaⁿ thiⁿ chia̍h-pn̄g.” Chin-chiàⁿ chi̍t-tiám-á tō bô m̄-tio̍h.

Chèng-chhài ê kòe-têng tang-tiong, tú-tio̍h chin-chē būn-tê. Góa ē khì tô͘-su-koán chioh chheh lâi khòaⁿ á-sī chiūⁿ-bāng khì chhōe chu-liāu. Góa kám-kak góa o̍h-tio̍h chin-chē tì-sek kah keng-giām. Só͘-í chin ū sêng-chiū-kám. Sui-jiân ta̍k-ji̍t lóng chò kàu tōa-lia̍p-kōaⁿ sè-lia̍p-kōaⁿ, chháu-á éng-oán khau bē liáu; m̄-koh, hoaⁿ-hí chò kam-goān siū. Chèng-chhài ê ji̍t-chí chin bô-êng mā chiâⁿ thiám. Tān-sī ē-tàng chia̍h-tio̍h ka-kī chèng ê chhài, kám-kak an-sim koh hēng-hok. Lín ū siūⁿ-beh chhì-khòaⁿ-māi bô? Hoan-gêng lín lâi góa-ê chhài-hn̂g chò-hóe phah-piàⁿ.
讀hōo你聽:


文章屬作者個人意見,文責歸屬作者,本報提供意見交流平台,不代表本報立場。