【台語世界】顴自在

文/Lahjih(國校退休老師)
有1 ê修行者得著絕症,伊照常過日。1工過1工,kap以早仝款食飯、禪修、睏眠,看bē出有啥物各樣。
同修關心伊ê身體,伊ê心情,伊lóng笑笑感謝,m̄-bat鬱卒怨嘆。
同修問伊:”哪會即呢自在?kám講bē感覺驚惶恐怖?”
修行者:”bē lah!猶m̄-sī hām過去仝款,日日過日、日日好過。”
同修:”敢講已經五蘊皆空?”
修行者:”猶差真遠。”
同修:”m̄-sī講五蘊皆空著會無恐怖?”
修行者:”無m̄-tio̍h,’行(hēng)深’自然bē恐怖。”
同修:”按呢ê修養猶無’行深’。為啥物?”
修行者:”我干焦知影’無明→行→識→名色→六入處→觸→受→愛→取→有→生→老病死悲惱苦’是人生痛苦ê根源。”
同修:”既然已經了解,敢m̄-sī已經了解佛法?”
修行者:”這干焦是佛法ê 初淺認bat。”
同修:”請問啥物是苦聖諦?”
修行者:”人生是苦!人自出世著行向死亡。人會老會破病。tn̄g-tio̍h老病往往想著死亡,m̄才世俗對死亡khiat-chiat禁忌特別濟。認為死是pháiⁿ吉兆。因為驚老病死soah來憂悲惱苦ê感受。一生tī憂愁悲傷苦惱過日。關心家己ê憂悲惱苦,mā關心別人ê憂悲惱苦,愈親愈愛愈憂愁,愈悲傷屢苦惱愈艱苦。最後著產生人生ê大痛苦。這著是苦聖諦人生是苦ê原因。”
修行者:”其實死亡並無可怕;可怕是死亡前ê、老病死憂悲惱。咱若mài執著tī老病死,自然bē恐怖。死亡是性命消失。Bē喘氣、心臟定- -去、失去色受賞行識五蘊。啥物lóng m̄知,著無啥物恐怖。”
同修:”請問:你是利用禪修唸經才bē記得憂悲惱苦hioh?”
修行者:”M̄-sī, 是面對。面對絕症醫療過程覺知按怎bē感覺苦受家己mā m̄ 知影。”
台灣字(白話字)版
Koan Chū-chāi
Ū chi̍t ê Siu-hēng-chiá, tit-tio̍h choa̍t-chèng, i chiàu-siâng kòe-ji̍t. Chi̍t-kang kòe chi̍t-kang, kap í-chá kāng-khoán chia̍h pn̄g, Siân-siu, khùn-bîn, khòaⁿ bē-chhut ū siáⁿ-mih koh-iūⁿ.
Tông-siu koan-sim i ê sin-thé, i ê sim-chêng, i lóng chhiò-chhiò kám-siā, m̄-bat ut-chut oàn-thàn.
Tông-siu mn̄g i, “Ná-ē chiah-nī chū-chāi? Kám kóng bē kám-kak kiaⁿ-hiâⁿ khióng-hông?”
Siu-hēng-chiá, “Bē--lah, iáu m̄-sī hām kòe-khì kāng-khoán, ji̍t-ji̍t kòe-ji̍t, ji̍t-ji̍t hó kòe.”
Tông-siu, “Kám kóng í-keng ‘Ngó͘ ùn kai khong’?"
Siu-hēng-chiá, “Iáu chha chin hn̄g.”
Tông-siu, “M̄-sī kóng ‘Ngó͘ ùn kai khong’ to̍h ē bô khióng-pò͘?”
Siu-hēng-chiá, “Bô-m̄-tio̍h, ‘Hēng chhim’ chū-jiân bē khióng-pò͘.”
Tông-siu, “Án-ne ê siu-iáng iáu bô ‘Hēng chhim’. Ūi-siáⁿ-mi̍h?”
Siu-hēng-chiá, “Góa kan-na chai-iáⁿ ‘Bû-bêng→Hêng→Sit→Bêng Sek→Lio̍k-ji̍p-chhù→Chhiok→Siū→Ài→Chhú→Ū→Seⁿ→Lāu Pēⁿ Sí IuPi Náu Kho͘’ sī jîn-seng thòng-khó͘ ê kin-goân.
Tông-siu, “Kì-jiân í-keng liáu-kái, kám m̄-sī í-keng liáu-kái ‘Hu̍t-hoat’?"
Siu-hēng-chiá, “Che kan-na sī ‘Hu̍t-hoat’ ê chho͘-chhián jīn-bat.”
Tông-siu, “Chhiáⁿ-mn̄g, siáⁿ-mih sī ‘Khó͘ Sèng-tè?"
Siu-hēng-chiá, “Jîn-seng sī Khó͘. Lâng chū chhut-sì to̍h kiâⁿ-hiàng Sí-bông. Lâng ē lāu ē phòa-pēⁿ. Tn̄g-tio̍h Lāu, Pēⁿ, éng-éng siūⁿ-tio̍h Sí-bông, m̄-chiah sè-sio̍k tùi Sí-bông khiat-chiat kìm-khī te̍k-pia̍t chē. Jīn-ûi ‘Sí’ sī pháiⁿ kiat-tiāu. In-ūi kiaⁿ ‘Lāu, Pēⁿ , Sí’ soah lâi ‘Iu, Pi, Náu’ ê kám-siū. It-seng tī iu-chhiû, pi-siang, khó͘-náu kòe-ji̍t. Koan-sim ka-tī ê ‘Iu, Pi, Náu, Khó͘’, mā koan-sim pa̍t-lâng ê ‘Iu, Pi, Náu, Khó͘’, lú chhin lú ài lú iu-chhiû, lú pi-siang, lú khó͘-náu, lú kan-khó͘. Chòe-āu to̍h sán-seng jîn-seng ê tōa thòng-khó͘. Che to̍h sī ‘Khó͘ Sèng-tè’ jîn-seng sī khó͘ ê goân-in.
Siu-hēng-chiá, “Kî-si̍t ‘Sí-bông’ pēng bô khó-phàⁿ; khó-phàⁿ sī ‘Sí-bông’ chêng ê ‘Lāu, Pēⁿ, Sí’ ‘Iu, Pi, Náu’. Lán nā mài chip-tio̍k tī ‘Lāu, Pēⁿ, Sí’, chū-jiân bē khióng-pò͘. ‘Sí-bông’ sī sèⁿ-miā siau-sit, bē chhoán-khùi, sim-chōng tiāⁿ- -khì, sit-khì ‘Sek, Siū, Siáng, Hêng, Sit’ Ngó͘ ùn. Siáⁿ-mi̍h lóng m̄-chai, to̍h bô siáⁿ-mih khióng-pò͘.”
Tông-siu, “Chhiáⁿ-mn̄g, lí sī lī-iōng Siân-siu liām-keng chiah bē-kì-tit ‘Iu, Pi, Náu, Khó͘ hioh?”
Siu-hēng-chiá, “M̄ sī, sī bīn-tùi. Bīn-tùi ‘Choa̍t-chèng’ i-liâu kòe-thêng kak-ti, án-chóaⁿ bē kám-kak ‘Khó͘-siū’ ka-tī mā m̄-chai-iáⁿ.”