【台語世界／錄音】你咧講啥？我聽攏無？

文、錄音／陳俐雯 Tân Lī-bûn
說明：『』內面讀華語
自有網路了後，會去郵局寄批ê機會chiâⁿ少ah。拜一下晡天氣略仔烏陰，趁風颱猶bē入- -來，緊kā批寄寄leh。行入郵局我ná chhi̍h號碼機仔ná看thèng候ê人koh bē少，kiám-chhái是前兩工歇睏ê因端。Gán一下仔手內提ê號碼單仔：52號，看範勢愛koh等- -一-睏ah。chhōe位坐，póe手機仔消磨時間。
坐我邊仔ê阿婆瘦koh薄板規面全皺痕，年歲普略仔有80。按阿婆烏肉底ê外表kā看- -起-來應該是作穡人，chiâⁿ古意款。伊安全帽仔猶戴tī頭殼頂，號碼單仔gîm tī手- -裡，兩蕊目睭不時按櫃台金金相。這時放送頭播送3擺『來賓49號請到3號櫃台辦理』，lóng無人行去櫃台辦理。無偌久阿婆若像雄雄精神仝款，用足猛掠ê速度徛- -起-來kā號碼單仔提hō͘邊仔ê人看，問講敢是輪著伊。Hit个小姐好心kā報3號櫃台，阿婆因為m̄-bat字連櫃台mā chông m̄-著窗仔口。
這齣bú煞，想講阿婆總算會使順利辦伊欲辦ê代誌。替伊服務ê是約略30歲ê少年人，會引起我ê注意是因為這个郵局服務員9成講華語，阿婆kan-na會曉講台語，Só͘-pái in ê對話阿婆是「鴨仔聽雷」。下腳是in ê對話：
阿婆Kā伊ê證件、印仔kap領批通知單提hō͘郵務員看。
郵務員：這敢是你本人？
阿婆：Hèⁿ。
郵務員：『你的身分證還是健保卡，借我看一下』。這名m̄是你neh。『你要帶他本人的身分證、印章，還有你的，才能幫他領。我先幫你看一下是什麼信，如果你們不要領，我就幫你們退回去。』
阿婆：這阮翁ê。兩蕊目睭tèⁿ甲大大蕊看櫃台內ê郵務員，一支喙se̍h-se̍h唸直直講「你咧講啥？我聽攏無？」
郵務員：『這是自來水公司寄給你們的。如果要領，你要帶他本人的身分證、印章，還有你的，才能幫他領。如果你們不要領，我就幫你們退回去。』
阿婆：直直講「你到底咧講啥？我聽攏無？」
郵務員台語無好準拄煞，m̄知伊耳空是m̄是mā臭耳聾。阿婆直直講「你咧講啥？我聽攏無？」身為一个郵局服務人員對阿婆ê反應若像hām伊無啥物底代，mā無想講ài chhōe同事來支援鬥相共處理。這時現場ê人lóng咧看熱鬧。我看bē落就行去阿婆身邊kā郵務員講ê翻做台語講hō͘伊聽，阿婆才知影是水道水公司寄ê。這時，郵務員koh講『這封信你們要領嗎？如果不要領，我就幫你們退回去。』
我：伊問你看欲領- -無？若無ài，beh kā退- -轉-去。
阿婆：Beh lah！兩擺lóng無領著批。就是beh領，m̄才會撥工來郵局行chit-chōa。
Hit幕到今猶tī腦海咧se̍h，hit款情景hō͘人真m̄-kam mā chiâⁿ無奈。Chiâⁿ做一个台灣人講台灣話是基本人權。M̄-kú這馬tī台灣，chia一世人活tī家己國家踏tī家己土地ê序大，出門講家己ê爸母話煞講bē通，咱台灣ê教育到底發生啥物代誌？
台灣字（白話字）版
Lí Teh Kóng Siáⁿ? Góa Thiaⁿ Lóng Bô?
Chū ū bāng-lō͘ liáu-āu, ē khì iû-kio̍k kià-phoe ê ki-hōe chiâⁿ chió ah. Pài-it ē-po͘ thiⁿ-khì lio̍h-á o͘-im, thàn hong-thai iáu-bē ji̍p- -lâi, kín kā phoe kià kià leh. Kiâⁿ ji̍p iû-kio̍k góa ná chhi̍h hō-bé ki-á ná khòaⁿ thèng-hāu ê lâng koh bē chió, kiám-chhái sī chêng nn̄g-kang hioh-khùn ê in-toaⁿ. Gán chi̍t-ē-á chhiú lāi the̍h ê hō-bé toaⁿ-á: 52 hō, khòaⁿ pān-sè ài koh tán- -chi̍t-khùn ah. Chhōe ūi chē, póe chhiú-ki-á siau-bô͘ sî-kan.
Chē góa piⁿ-a ê a-pô sán koh po̍h-pán kui bīn choân jiâu-hûn, nî-hòe phó͘-lio̍h-á ū 80. Àn a-pô o͘-bah-té ê gōa-piáu kā khòaⁿ- -khí-lâi eng-kai sī choh-sit-lâng, chiâⁿ kó͘-ì khoán. I an-choân-bō-á iáu tì tī thâu-khak téng, hō-bé toaⁿ-á gîm tī chhiú- -ni̍h, nn̄g luí ba̍k-chiu put-sî àn kūi-tâi kim-kim-siòng. Chit-sî hòng-sàng-thâu pò͘-sàng 3 pái『來賓49號請到3號櫃台辦理』, lóng bô-lâng kiâⁿ khì kūi-tâi pān-lí. Bô-lōa-kú a-pô ná-chhiūⁿ hiông-hiông cheng-sîn kâng-khoán, iōng chiok mé-lia̍h ê sok-tō͘ khiā- -khí-lâi kā hō-bé toaⁿ-á the̍h hō͘ piⁿ-a ê lâng khòaⁿ, mn̄g kóng kám sī lûn-tio̍h i. Hit-ê sió-chiá hó-sim kā pò 3 hō kūi-tâi, a-pô in-ūi m̄-bat jī liân kūi-tâi mā chông m̄-tio̍h thang-á-kháu
Chit chhut bú soah, siūⁿ kóng a-pô chóng-sǹg ē-sái sūn-lī pān i beh pān ê tāi-chì. Thè i ho̍k-bū ê sī iok-lio̍k 30 hòe ê siàu-liân-lâng. Ē ín-khí góa ê chù-ì sī in-ūi chit-ê iû-kio̍k ho̍k-bū-goân 9 siâⁿ kóng Hôa-gí. A-pô kan-na ē-hiáu kóng Tâi-gí, só͘-pái in ê tùi-ōe a-pô sī “ ah-á thiaⁿ-lûi”. Ē-kha sī in ê tui-ōe:
A-pô: Kā i ê chèng-kiāⁿ, ìn-á kap niá phoe thong-ti-toaⁿ the̍h hō͘ iû-bū-goân khòaⁿ.
Iû-bū-goân: Che kám sī lí pún-lâng?
A-pô: Hèⁿ.
Iû-bū-goân:『你的身分證還是健保卡，借我看一下。』Che miâ m̄ sī lí neh。『你要帶他本人的身分證、印章，還有你的才能幫他領。我先幫你看一下是什麼信，如果你們不要領我就幫你們退回去。』
A-pô: Che goán ang ê. Nn̄g-lúi ba̍k-chiu tèⁿ kah tōa-tōa-lúi khòaⁿ kūi-tâi lāi ê iû-bū-goân, chi̍t-ki-chhùi se̍h-se̍h-liām ti̍t-ti̍t-kóng, “Lí teh kóng siáⁿ? Góa thiaⁿ lóng bô.”
Iû-bū-goân:『這是自來水公司寄給你們的。如果要領，你要帶他本人的身分證、印章，還有你的才能幫他領。如果你們不要領，我就幫你們退回去。』
A-pô: Ti̍t-ti̍t-kóng “Lí tàu-té teh kóng siáⁿ? Góa thiaⁿ lóng bô?”
Iû-bū-goân Tâi-gí bô-hó chún-tú-soah, m̄-chai i hīⁿ-khang sī-m̄-sī mā chhàu-hīⁿ-lâng. A-pô ti̍t-ti̍t-kóng, “Lí teh kóng siáⁿ? Góa thiaⁿ lóng bô.” Sin-ûi chi̍t-ê iû-kio̍k ê ho̍k-bū jîn-goân tùi a-pô ê hoán-èng ná-chhiūⁿ hām i bô siáⁿ-mi̍h tī-tāi, mā bô siūⁿ kóng ài chhōe tông-sū lâi chi-oân tàu-saⁿ-kāng chhú-lí. Chit-sî hiān-tiûⁿ ê lâng lóng teh khòaⁿ nāu-jia̍t. Góa khòaⁿ bē lo̍h tō kiâⁿ-khì a-pô sin-piⁿ kā iû-bū-goân kóng ê hoan chò Tâi-gí kóng hō͘ i thiaⁿ. A-pô chiah chai-iáⁿ sī chúi-tō-chúi kong-si kià- -ê. Chit-sî, iû-bū-goân koh kóng『這封信你們要領嗎？如果不要領，我就幫你們退回去。』
Góa: I mn̄g lí beh niá- -bô? Nā bô ài, beh kā lí thè- -tńg-khì.
A-pô: Beh lah! Nn̄g-pái lóng bô niá-tio̍h phoe. Tō sī beh niá, m̄ chiah ē poah-kang lâi iû-kio̍k kiâⁿ chit-chōa.
Hit-bō͘ kàu-taⁿ iáu tī náu-hái teh se̍h. Hit-khoán chêng-kéng hō͘-lâng chin m̄-kam mā chiâⁿ bô-nāi. Chiâⁿ-chò chi̍t-ê Tâi-oân-lâng kóng Tâi-oân-ōe sī ki-pún jîn-khoân. M̄-koh chit-má tī Tâi-oân, chia chi̍t-sì-lâng oa̍h tī ka-kī kok-ka tah tī ka-kī thó͘-tē ê sī-tōa, chhut-mn̂g kóng ka-kī ê pē-bó ōe soah kóng bē thong. Lán Tâi-oân ê kàu-io̍k tàu-té hoat-seng siáⁿ-mi̍h tāi-chì?
讀hōo你聽