【台語世界／錄音】疊某姓

文、錄音／蘇晏德 So͘, Iàn Tek

Kā時間giú轉來時空ê siap縫，這个故事ê開始發生tī 1954年，我出世ê前五年，這是阮老母親嘴kā我講ê故事，阮老母tī 1934年出世，18歲tio̍h對高雄縣湖內鄉海埔村嫁來高雄縣路竹鄉大社庄，su當時無新娘車是坐轎來- -ê。

故事ê主角是我ê三叔，三叔叫做蘇獻堂，1944年出世tī散赤家庭，tng阮老母嫁來蘇- -家ê時，三叔teh做人ê辛勞teh kā人liú米粉。有一工三叔tī店- -nih做工課hō͘阮三嬸ê阿媽看- -著，感覺三叔人認真koh古意，對方無後生向望三叔hō͘ in招親，因為阮阿公早著過身，厝內無錢阿媽擔心三叔娶無某，致使決定三叔hō͘人招ê命運。因為米粉店ê頭家壓霸seⁿ，lóng無工錢hō͘三叔，kan-na hō͘伊食hō͘伊蹛，做三冬ê kho͘-lo̍h換三頓飽。三叔嫁去高雄縣路竹鄉新園村，生三个查埔二个查某，M̄-nā五个囡仔lóng tòe三嬸姓莊，連三叔mā疊某姓叫莊蘇獻堂，過去有冠夫姓，想bē到三叔竟然淪落疊某姓悲慘ê命運。

三叔嫁出門ê時kōaⁿ一跤藤籃kah衫仔褲，一人孤單離開厝- -nih ê人，男方無kā女方收聘金，一kho͘人送hō͘女方，女方拄著仔會提寡大餅hō͘阿媽食，有時提淡薄仔所費hō͘阿媽做生活開銷。su當時阿公是地主，是地方ê士紳，專門teh替人解決代誌ê頭人，有一擺阿公去南投賣布，因為熱- -著破病嚴重，為著beh醫病田園賣了了，su當時醫療無發達地mā無值錢，所擺地空人去，阿媽守寡無依無倚。三叔嫁hō͘三嬸了後，女方kā三叔ín去路竹火車頭做鐵路ê ku-lí，因為工課真硬斗做甲人瘦破病，請假tī厝療養，in丈母罵三叔講：人閒閒tī厝m̄去做工課，三叔bē堪得逆拖病去上班，後來命歸西天去塗洲賣鴨卵。

三叔勤儉拍拚替莊- -家買kúi-nā分地，三叔猶未過身進前，三嬸tī外口開kiau-keng koh討契兄，後- -來三嬸teh破病ê時，契兄公tī女方ê厝內kā伊抱koân抱kē，三叔坐tī邊仔金金看，三嬸無hō͘三叔出手照顧，ná像啞口- -ê teh死囝無語問蒼天，莫怪阮阿伯teh怨嘆，生五个囝無一个姓蘇，查埔人抑著疊某姓，世間ê代誌真怪奇真是命運創治人。

台灣字（白話字）版
Tha̍h bó͘ sèⁿ

Kā sî-kan giú tńg-lâi sî-khong ê siap-phāng, chit-ê kò͘-sū ê khai-sí hoat-seng tī 1954 nî, góa chhut-sì ê chêng gō͘ nî. Che sī goán lāu-bó chhin-chhùi kā góa kóng ê kò͘-sū. Goán lāu-bó tī 1934 nî chhut-sì, 18 hòe tio̍h tùi Ko-hiông-koān Ô͘-lāi-hiong Hái-po͘-chhoan kè lâi Ko-hiông-koān Lō͘-tek-hiong Tōa-siā-chng. Su-tong-sî bô sin-niû chhia sī chē kiō lâi- -ê.

Kò͘-sū ê chú-kak sī góa ê saⁿ-chek. Saⁿ-chek miâ kiò So͘ Hiàn-tông. 1944 nî chhut-sì tī sàn-chhiah ka-têng. Tng goán lāu-bó kè lâi So͘- -ka ê sî, saⁿ-chek teh chò lâng ê sin-lô teh kā lâng liú bí-hún. Ū chi̍t kang saⁿ-chek tī tiàm- -nih chò khang-khòe, hō͘ goán saⁿ-chím ê a-má khòaⁿ- -tio̍h. Kám-kak saⁿ-chek lâng jīn-chin koh kó͘-ì. Tùi-hong bô hāu-seⁿ ǹg-bāng saⁿ-chek hō͘ in chio-chhin. In-ūi goán a-kong chá tio̍h kòe-sin, chhù-lāi bô chîⁿ a-má tam-sim saⁿ-chek chhōa bô bó͘, tì-sú koat-tēng saⁿ-chek hō͘ lâng chio ê miā-ūn. In-ūi bí-hún tiàm ê thâu-ke ah-pà-seⁿ, lóng bô kang-chîⁿ hō͘ saⁿ-chek, kan-na hō͘ i chia̍h hō͘ i tòa. Chò saⁿ-tang ê kho͘-lo̍h ōaⁿ saⁿ-tǹg pá. Saⁿ-chek kè khì Ko-hiông-koān Lō͘-tek-hiong Sin-hn̂g-chhoan. Seⁿ saⁿ-ê cha-po͘ nn̄g-ê cha-bó͘. M̄-nā gō͘-ê gín-á lóng tòe saⁿ-chím sèⁿ Chng, liân saⁿ-chek mā tha̍h bó͘ sèⁿ miâ kiò Chng So͘ Hiàn-tông. Kòe-khì ū koàn-hu sèⁿ, siūⁿ bē kàu saⁿ-chek kèng-jiân lûn-lo̍h tha̍h bó͘ sèⁿ pi-chhám ê miā-ūn.

Saⁿ-chek kè chhut-mn̂g ê sî kōaⁿ chi̍t kha tîn-nâ kah saⁿ-á-khò͘. Chi̍t lâng ko͘-toaⁿ lī-khui chhù- -nih ê lâng. Lâm-hong bô kā lú-hong siu phèng-kim, chi̍t-kho͘ lâng sàng hō͘ lú-hong. Lú-hong tú-tio̍h-á ē the̍h kóa tōa-piáⁿ hō͘ a-má chia̍h, ū sî the̍h tām-po̍h-á só͘-hùi hō͘ a-má chò seng-oa̍h khai-siau. Su-tong-sî a-kong sī tē-chú, sī tē-hng ê sū-sin, choan-bûn teh thè lâng kái-koat tāi-chì ê thâu-lâng. Ū chi̍t pái a-kong khì Lâm-tâu bē pò͘, in-ūi joa̍h- -tio̍h phòa-pēⁿ giâm-tiōng. Ūi-tio̍h beh i pēⁿ chhân-hn̂g bē liáu-liáu. Su-tong-sî i-liâu bô hoat-ta̍t tē mā bô ta̍t chîⁿ, só͘-pái tē khang lâng khì. A-má chiú-kóa bô i bô óa. Saⁿ-chek kè hō͘ saⁿ-chím liáu-āu, lú-hong kā saⁿ-chek ín khì Lō͘-tek hóe-chhia-thâu chò thih-lō͘ ê ku-lí. In-ūi khang-khòe chin ngē-táu chò kah lâng sán phòa-pēⁿ, chhéng-ká tī chhù liâu-ióng. In tiūⁿ-ḿ mē saⁿ-chek kóng, “Lâng êng-êng tī chhù m̄ khì chò khang-khòe!” Saⁿ-chek bē kham-tit ge̍k thoa pēⁿ khì siōng-pan. Āu- -lâi miā kui se-thian khì Thô͘-chiu bē ah-nn̄g .

Saⁿ-chek khîn-khiām phah-piàⁿ thè Chng- -ka bé kúi-nā hun tē. Saⁿ-chek iáu-bōe kòe-sin chìn-chêng, saⁿ-chím tī gōa-kháu khui kiáu-keng koh thó khè-hiaⁿ. Āu-lâi saⁿ-chím teh phòa-pēⁿ ê sî, khè-hiaⁿ-kong tī lú-hong ê chhù-lāi kā i phō koân phō kē. Saⁿ-chek chē tī piⁿ-á kim-kim-khòaⁿ. Saⁿ-chím bô hō͘ saⁿ-chek chhut-chhiú chiàu-kò͘ . Ná chhiūⁿ é-káu- -ê teh sí kiáⁿ bô gí mn̄g chhong-thian. Bo̍k-koài goán a-peh teh oàn-thàn: seⁿ gō͘-ê kiáⁿ bô chi̍t-ê sèⁿ So͘! Cha-po͘-lâng kè- -lâng iā tio̍h tha̍h bó͘ sèⁿ. Sè-kan ê tāi-chì chin koài-kî chin-sī miā-ūn chhòng-tī lâng.

讀hōo你聽