【台語世界／錄音】The Giving Tree

編寫：王淑珍 講古 : 王淑珍 洪嘉品
錄音整理：陳緯彤
今仔日，阮beh來講一ê美國兒童文學作家Sheldon Allan寫ê一篇囡仔古 “The Giving Tree”。Sheldon Allan m̄-nā是一位兒童文學作家兼詩人，mā是一位會曉家己寫歌作曲ê歌手kap音樂家。伊koh會曉畫插圖kap編劇，通講是一位真有才華、創作方面真多元ê藝術家。Sheldon Allan tī伊ê一寡兒童文學ê作品內底，lóng自稱Uncle Shelby。 “The Giving Tree” chit篇囡仔古tī華語界一般lóng hō͘人翻譯做「愛心樹」。
“The Giving Tree” 故事是按呢寫- -ê：
早前有一欉蘋果樹，伊真愛一ê細漢查埔囡仔。Chit ê查埔囡仔ta̍k工lóng會走來伊遮，抾伊落tī塗跤ê樹葉仔，kā樹葉仔pīⁿ做王冠，假影家己是樹林內ê國王。
Chit ê查埔囡仔有時會tùi伊ê樹身peh- -起lih，手khiú伊ê樹枝，ná hàiⁿ韆鞦，ná食蘋果。有時，in mā會做陣耍bih-sio-chhoē。查埔囡仔nā耍了thiám 啊，著會倒tiàm伊ê樹ńg- -nih睏- -去。
Chit ê查埔囡仔真愛chit欉樹仔，足愛足愛- -ê！Chit欉樹仔mā真歡喜kap伊做伙耍！
日子一工一工過- -去，chit ê查埔囡仔漸漸大漢啊，chit欉樹仔soà 常在家己孤單一ê tī hia。
後- -來，有一工，查埔囡仔來到樹仔跤。
樹仔kā伊講：「來啊！乖囡仔，緊來！緊peh起來我ê樹仔頂，tiàm我ê樹枝hàiⁿ韆鞦，順sòa食寡蘋果，tiàm我ê樹ńg下面耍，耍hō͘歡喜。」
「我已經siuⁿ大漢啦，無愛koh peh樹仔，mā無愛耍啊。」查埔囡仔按呢講：「我想beh買寡物件來耍較趣味，我需要一寡錢。妳敢會當hō͘我一寡錢？」
樹仔講：「真歹勢！我無錢。我kan-ta有樹葉仔kap蘋果。乖囡仔，你通提我ê蘋果去市內賣。按呢，你著會有錢通用，著會快樂啦。」
著按呢，查埔囡仔chiâⁿ實peh起lih樹仔頂，kā樹仔頂所有ê蘋果lóng總挽- -落來，提提- -走。樹仔感覺真歡喜。
M̄-kú，查埔囡仔離開真久真久lóng無koh來。樹仔真傷心。
後- -來，有一工，chit ê查埔囡仔koh轉- -來啦，樹仔歡喜到身軀直直搖。Kā查埔囡仔講：「來啊！乖囡仔，緊來！緊對我ê樹身peh- -起來，tiàm我ê樹枝hàiⁿ韆鞦，做你耍hō͘歡喜。」
查埔囡仔講：「我siuⁿ無閒，無時間通peh樹仔啊。我想beh ti̍h一間厝，通hō͘我溫暖。我想beh娶某生囝，需要一間厝，你敢會當hō͘我一間厝？」
樹仔講：「我無厝，樹林就是我ê厝，m̄-kú你會當剉我ê樹枝去起厝，按呢你著會快樂啊。」
查埔囡仔著kā蘋果樹ê樹枝lóng剉剉- -落來，提去起厝。樹仔感覺真歡喜。
M̄-kú，chit ê查埔囡仔離開足久足久，lóng無koh轉- -來。
等查埔囡仔koh再轉- -來ê時，chit欉樹仔仝款是hiah-ni̍h-á歡喜，m̄-kú伊已經強beh bē講話囉。
「來啊！乖囡仔，緊來！」伊細細聲仔tī查埔囡仔ê耳空邊講：「過來遮耍啊！」
查埔囡仔講：「我已經siuⁿ老啊，koh足傷心- -ê，耍無法得啊。我想beh ti̍h一隻船，通chhoā我離開遮遠遠遠，妳敢會當hō͘我一隻船？」
樹仔講：「Kā我規欉lóng剉- -落來，提去造一隻船好啦！按呢你著會當船仔駛咧，去到遠遠遠ê所在，你著會快樂啊。」
查埔囡仔著kā蘋果樹規欉lóng剉- -落來，造一隻船，船仔駛- -咧，著來離開。樹仔感覺真歡喜。M̄-kú，he歡喜m̄是chiâⁿ實- -ê。
Koh過足久足久，chit ê查埔囡仔koh轉- -來啦。
「我感覺足失禮，乖囡仔，」樹仔講：「我已經無留啥物物件通hō͘你囉，連一粒蘋果mā無。」
查埔囡仔講:「我ê嘴齒已經害了了，連蘋果mā pō͘無法得啊。」
「我連半支樹枝mā無啊。」
「我siuⁿ老啊，mā無法度tiàm樹枝頂hàiⁿ韆鞦啦。」
「我規ê樹身mā lóng無留啊。」
「Peh樹仔對我來講siuⁿ thiám啊，我已經peh無法得啦。」
「我真希望我會當koh hō͘你啥物，m̄-kú我已經啥物lóng無啊，kan-ta chhun一塊老樹頭。我感覺真失禮。」
「我chit-má beh ti̍h- -ê無濟，我kan-ta需要一ê安靜ê所在，通好坐落來歇睏。我真正足thiám足thiám- -ê。」
「若按呢，」樹仔ná講，ná勉強kā家己坐hō͘挺挺。「若按呢，真tú好，老樹頭是上適合坐落來歇睏- -ê。來啊！乖囡仔，緊坐- -落來，緊坐落來歇睏。」
查埔囡仔著按呢坐- -落來。樹仔感覺真歡喜。
Chit ê故事到遮結束，講起來實在真使人感動。Chit欉蘋果樹若親像世間ê父母，一心一意愛家己ê囡仔，一世人將所有ê一切無私奉獻hō͘家己ê囡仔。序大人無私ê奉獻敢講是in chit世人應該盡ê義務leh? M̄是，絕對m̄是! In按呢做絕對m̄是in應該盡ê義務。In按呢做是因為「愛」，疼囝ê心hō͘ in一世人全心付出、心甘情願、無要求回報，心肝內kan-ta向望家己ê囝兒會當歡歡喜喜過日子。Chit款ê付出一直到老，就算講身軀邊lóng無留到半項，父母猶是歡喜做囝兒會當koh轉來安歇ê倚靠。
台灣字（白話字）版
The Giving Tree
Pian-siá: Ông Siok-tin   Kóng kó͘: Ông Siok-tin, Âng Ka-phín
Liok-im chéng-lí：Tân Úi-tông
Kin-á-ji̍t, gún beh lâi kóng chi̍t ê Bí-kok jî-tông bûn-ha̍k chok-ka Sheldon Allan siá ê chi̍t phiⁿ gín-á-kó͘ “The Giving Tree”. Sheldon Allan m̄-nā sī chi̍t ūi jî-tông bûn-ha̍k chok-ka kiam si-jîn, mā sī chi̍t ūi ē-hiáu ka-kī siá koa chok khek ê koa-chhiú kap im-ga̍k-ka. I koh ē-hiáu oē chhah-tô͘ kap pian kio̍k, thang kóng sī chi̍t ūi chin ū châi-hoâ, chhòng-chok hong-bīn chin to-goân ê gē-su̍t-ka. Sheldon Allan tī i ê chi̍t koá jî-tông bûn-ha̍k ê chok-phín lāi-té, lóng chū-chheng “ Uncle Shelby”. “The Giving Tree” chit phiⁿ gín-á-kó͘ tī Hoâ-gí-kài i̍t-poaⁿ lóng hō͘ lâng hoan-e̍k chò “Ài-sim Chhiū”.
“The Giving Tree” kò͘-sū sī án-ne siá- -ê,
Chá-chêng ū chi̍t châng phông-kó chhiū, i chin ài chi̍t ê sè-hàn cha-po͘ gín-á. Chit ê cha-po͘ gín-á ta̍k-kang lóng ē cháu lâi i chia, khioh i lak tī thô͘-kha ê chhiū-hio̍h-á, kā chhiū-hio̍h-á pīⁿ chò ông-koan, ké-iáⁿ ka-kī sī chhiū-nâ lāi ê kok-ông.
Chit ê cha-po͘ gín-á ū-sî ē tùi i ê chhiū-sin peh- -khí lih, chhiú khiú i ê chhiū-ki, ná hàiⁿ chhian-chhiu, ná chia̍h phông-kó. Ū-sî, in mā ē chò-tīn sńg bih-sio-chhoē. Cha-po͘ gín-á nā sńg liáu thiám ah, tio̍h ē tó tiàm i ê chhiū-ńg- -nih khùn- -khì.
Chit ê cha-po͘ gín-á chin ài chit châng chhiū-á, chiok ài chiok ài- -ê! Chit châng chhiū-á mā chin hoaⁿ-hí kap i chò-hoé sńg!
Ji̍t-chí chi̍t kang chi̍t kang koè- -khì, chit ê cha-po͘ gín-á chiām-chiām toā-hàn ah, chit châng chhiū-á soà chhiâng-chài ka-kī ko͘-toaⁿ chi̍t ê tī hia.
Āu- -lâi, ū chi̍t kang, cha-po͘ gín-á lâi kàu chhiū-á kha.
Chhiū-á kā I kóng, “ Lâi ah! Koai gín-á, kín lâi! Kín peh khí-lâi goá ê chhiū-á téng, tiàm goá ê chhiū-ki hàiⁿ chhian-chhiu, sūn-sòa chia̍h koá phông-kó, tiàm goá ê chhiū-ńg ē-bīn sńg, sńg hō͘ hoaⁿ-hí.”
“ Goá í-keng siuⁿ toā-hàn lah, bô ài koh peh chhiū-á, mā bô ài sńg ah.” Cha-po͘ gín-á án-ne kóng, “ Goá siūⁿ beh bé koá mi̍h-kiāⁿ lâi sńg khah chhù-bī, goá su-iàu chi̍t koá chîⁿ. Lí kám ē-tàng hō͘ goá chi̍t koá chîⁿ?”
Chhiū-á kóng, “ Chin pháiⁿ-sè! Goá bô chîⁿ. Goá kan-ta ū chhiū-hio̍h-á kap phông-kó. Koai gín-á, lí thang the̍h goá ê phông-kó khì chhī-lāi bē. Án-ne, lí tio̍h ē ū chîⁿ thang iōng, tio̍h ē khoài-lo̍k ah.”
Tio̍h án-ne, cha-po͘ gín-á chiâⁿ-si̍t peh khí lih chhiū-á téng, kā chhiū-á téng só͘-ū ê phông-kó lóng chóng bán- -lo̍h-lâi, the̍h-the̍h- -cháu. Chhiū-á kám-kak chin hoaⁿ-hí.
M̄-kú, cha-po͘ gín-á lī-khui chin kú chin kú lóng bô koh lâi. Chhiū-á chin siong-sin.
Āu- -lâi, ū chi̍t kang, chit ê cha-po͘ gín-á koh tńg- -lâi lah, chhiū-á hoaⁿ-hí kàu sin-khu ti̍t-ti̍t iô. Kā cha-po͘ gín-á kóng, “ Lâi ah! Koai gín-á, kín lâi! Kín tùi goá ê chhiū-sin peh- -khí-lâi, tiàm goá ê chhiū-ki hàiⁿ chhian-chhiu, chò lí sńg hō͘ hoaⁿ-hí.”
Cha-po͘ gín-á kóng, “ Goá siuⁿ bô êng, bô sî-kan thang peh chhiū-á ah. Goá siūⁿ beh ti̍h chi̍t keng chhù, thang hō͘ goá un-loán. Goá siūⁿ beh chhoā bó͘ seⁿ kiáⁿ, su-iàu chi̍t keng chhù, lí kám ē-tàng hō͘ goá chi̍t keng chhù?”
Chhiū-á kóng, “ Goá bô chhù, chhiū-nâ chiū sī goá ê chhù, m̄-kú lí ē-tàng chhò goá ê chhiū-ki khì khí chhù, án-ne lí tio̍h ē khoài-lo̍k ah.”
Cha-po͘ gín-á tio̍h kā phông-kó chhiū ê chhiū-ki lóng chhò-chhò- -lo̍h-lâi, the̍h khì khí chhù. Chhiū-á kám-kak chin hoaⁿ-hí.
M̄-kú, chit ê cha-po͘ gín-á lī-khui chiok kú chiok kú, lóng bô koh tńg- -lâi.
Tán cha-po͘ gín-á koh chài tńg- -lâi ê sî, chit châng chhiū-á kâng-khoán sī hiah-ni̍h-á hoaⁿ-hí, m̄-kú i í-keng kiông beh bē kóng-oē loh.
“ Lâi ah! Koai gín-á, kín lâi! ” I sè-sè siaⁿ-á tī cha-po͘ gín-á ê hīⁿ-khang piⁿ kóng, “ Koè lâi chia sńg ah!”
Cha-po͘ gín-á kóng, “ Goá í-keng siuⁿ lāu ah, koh chiok siong-sim- -ê, sńg bô hoat- -ti̍t ah. Goá siūⁿ beh ti̍h chi̍t chiah chûn, thang chhoā goá lī-khui chia hn̄g~hn̄g-hn̄g, lí kám ē-tàng hō͘ goá chi̍t chiah chûn?”
Chhiū-á kóng, “Kā goá kui-châng lóng chhò- -lo̍h-lâi, the̍h khì chō chi̍t chiah chûn hó lah! Án-ne lí tio̍h ē-tàng chûn-á sái leh, khì kàu hn̄g~hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, lí tio̍h ē khoài-lo̍k ah.”
Cha-po͘ gín-á tio̍h kā phông-kó chhiū kui-châng lóng chhò- -lo̍h-lâi, chō chi̍t chiah chûn, chûn-á sái- -leh, tio̍h lâi lī-khui. chhiū-á kám-kak chin hoaⁿ-hí. M̄-kú, he hoaⁿ-hí m̄ sī chiâⁿ-si̍t- -ê.
Koh koè chiok kú chiok kú, chit ê cha-po͘ gín-á koh tńg- -lâi lah.
“ Goá kám-kak chiok sit-lé, koai gín-á,” Chhiū-á kóng, “ Goá í-keng bô lâu siáⁿ-mih mi̍h-kiāⁿ thang hō͘ lí lo͘h, liân chi̍t lia̍p phông-kó mā bô.”
Cha-po͘ gín-á kóng, “ Goá ê chhùi-khí í-keng hāi liáu-liáu, liân phông-kó mā pō͘ bô hoat- -tit lah.”
“ Goá liân poàⁿ ki chhiū-ki mā bô ah.”
“ Goá siuⁿ lāu ah, mā bô hoat-tō͘ tiàm chhiū-ki téng hàiⁿ chhian-chhiu lah.”
“ Goá kui ê chhiū-sin mā lóng bô lâu ah.”
“Peh chhiū-á tùi goá lâi kóng siuⁿ thiám ah, goá í-keng peh bô hoat- -tit lah.”
“ Goá chin hi-bāng goá ē-tàng koh hō͘ lí siáⁿ-mi̍h, m̄-kú goá í-keng siáⁿ-mi̍h lóng bô ah, kan-ta chhun chi̍t tè lāu chhiū-thâu. Goá kám-kak chin sit-lé.”
“ Goá chit-má beh ti̍h- -ê bô chē, goá kan-ta su-iàu chi̍t ê an-chēng ê só͘-chāi, thang-hó chē- -lo̍h-lâi hioh-khùn. Goá chin-chiàⁿ chiok thiám chiok thiám- -ê.”
“ Nā án-ne ,” Chhiū-á ná kóng, ná bián-kióng ka-kī chē hō͘ thêng-thêng. “ Nā án-ne, chin tú-hó, lāu chhiū-thâu sī siōng sek-ha̍p chē- -lo̍h-lâi hioh-khùn- -ê. Lâi ah! Koai gín-á, kín chē- -lo̍h-lâi, kín chē lo̍h-lâi hioh-khùn.”
Cha-po͘ gín-á tio̍h án-ne chē- -lo̍h-lâi. Chhiū-á kám-kak chin hoaⁿ-hí.
Chit ê kò͘-sū kàu chia kiat-sok, kóng- -khí-lâi si̍t-chāi chin sù lâng kám-tōng. Chit châng phông-kó chhiū ná chhin-chhiūⁿ sè-kan ê pē-bú, i̍t-sim i̍t-ì ài ka-kī ê gín-á, chi̍t-sì-lâng chiong só͘-ū ê i̍t-chhè bô-su hòng-hiān hō͘ ka-kī ê gín-á. Sī-toā-lâng bô-su ê hòng-hiān kám kóng sī in chit-sì-lâng èng-kai chīn ê gī-bū leh? M̄ sī, choa̍t-tùi m̄ sī! In án-ne chò choa̍t-tùi m̄ sī in èng-kai chin ê gī-bū. In án-ne chò sī in-ūi “ ài”, thiàⁿ kiáⁿ ê sim hō͘ in chi̍t-sì-lâng choân-sim hù-chhut, sim-kam chêng-goān, bô iau-kiû hoê-pò, sim-koaⁿ lāi kan-ta ǹg-bāng ka-kī ê kiáⁿ-jî ē-tàng hoaⁿ-hí koè ji̍t-chí. Chit khoán ê hù-chhut i̍t-ti̍t kàu lāu, chiū sǹg kóng sin-khu piⁿ lóng bô lâu kàu poàⁿ-hāng, pē-bú iáu-sī hoaⁿ-hí chò kiáⁿ-jî ē-tàng koh tńg-lâi an-hioh ê oá-khò.
讀hōo你聽